Wij horen het langs alle kanten: ‘stress is niet goed voor je’, maar wat doet stress juist met ons lichaam en geest? Wanneer we een stressprikkel krijgen zet ons primitief zenuwstelsel (orthosympatisch zenuwstelsel) ons lichaam in actie, de zogenaamde ‘fight or flight’: er wordt energie vrijgezet om de stressprikkel de kop in te duwen. Dit gebeurt aan de hand van volgende mechanismen:
Onze pupillen dilateren om beter te kunnen zien.
Het hart- en ademhalingsritme versnellen om te kunnen lopen of vechten. Ook de doorbloeding naar onze ledematen wordt gestimuleerd zodat wij sneller kunnen bewegen.
Er wordt glucose vrijgezet in ons bloed om meer energie vrij te maken voor onze cellen.
Adrenaline en cortisol worden geproduceerd om snel te kunnen reageren op een stressor.
Het achterste deel van de hersenen wordt meer doorbloed in plaats van het voorste deel, waardoor we minder creatief maar meer instinctief reageren.
Wij zijn allemaal gebouwd om gedurende een korte periode op een goede manier met stress om te kunnen gaan. Zodra de stressor weg is keert ons lichaam terug naar een status van evenwicht (homeostase). Dit geeft ons lichaam de kans om onze energiebronnen en vitale bronnen te herstellen en opnieuw op te laden. Indien de stress echter een paar uur blijft aanhouden, krijgt ons lichaam niet de kans om terug te keren naar een staat van homeostase. Geen enkel organisme in de natuur is gemaakt om gedurende een lange periode in deze alarmfase te kunnen blijven functioneren zonder duidelijke gevolgen.
Een mens heeft grote, goed ontwikkelde hersenen, waardoor wij in staat zijn om na te denken over onze ervaringen, ze te herbeleven of zelfs te dramatiseren over mogelijke worst-case scenario’s in de toekomst. Deze gedachten stimuleren een netwerk van zenuwbanen die bepaalde stoffen (bvb. hormonen) in ons lichaam gaan aanmaken. Deze stoffen worden verspreid en opgenomen/opgeslagen in ons lichaam. Dit interpreteren wij fysiek als emotie. Op deze manier worden onze ervaringen ingeprent in onze zenuwbanen en laten wij onze gedachten en emoties ons lichaam uit balans brengen. Indien langdurig aangehouden, kan dit disbalans mee onze toekomstige klachten bepalen (denk maar aan voedselintoleranties, eczeem, hartritmestoornissen, etc.). Door steeds stil te blijven staan bij negatieve ervaringen of herinneringen uit het verleden, veranker je als het ware je hersenen en lichaam aan het verleden. Zo wordt ons verleden onze biologie, je blijft ter plaatse trappelen en geraakt niet vooruit. De rush van adrenaline en andere stresshormonen prikkelen de hersenen en lichaam, waardoor je een korte energiestoot krijgt. Hierdoor word je als het ware verslaafd aan de negatieve emoties en gedachten die je ziek houden en zoek je telkens weer opnieuw de bevestiging in de mensen en omgeving rondom je. Je geraakt verslaafd aan het leven dat je eigenlijk haat.
De tegenhanger van het orthosympatisch zenuwstelsel is het parasympatisch zenuwstelsel, welke zorgt voor rust en herstel. Wanneer de ‘fight or flight’ alarmfase langdurig aan blijft door chronische stress, verbruikt het lichaam alle energiereserves om te kunnen omgaan met de mogelijke dreiging. Hierdoor is er geen energie meer vrij voor nieuwe (cel)groei en herstel. Het autonoom zenuwstelsel geraakt uit evenwicht waardoor belangrijke lichaamsfuncties ontregeld kunnen geraken (denk maar aan vertering, absorptie en secretie van voedings- en afvalstoffen, bloedsuikerspiegel, lichaamstemperatuur, hormonale secreties, hartritme, etc.). Hierdoor kan ook het immuunsysteem in het gedrang komen. Wij worden vatbaar voor ziektes. Indien het intern conflict blijft aanhouden, kan het immuunsysteem het eigen lichaam gaan aanvallen in plaats van beschermen. Voor een volledig overzicht van de functies van het parasympatisch en orthosympatisch zenuwstelsel, zie onderstaand overzicht:
Als er steeds fysieke, chemische (bvb. roken, giftige dampen, verzurend dieet) en emotionele stress bijkomt, komen er gemakkelijk nieuwe klachten bij (denk bvb aan slijmvliezen die in de problemen komen en klachten zoals eczeem, darmproblemen, aften in de mond, allergieen etc met zich meebrengen). Een persoon verliest zijn vitaliteit en energie om door te bijten en kampt met vermoeidheid (denk aan burn out, chronische vermoeidheidssyndroom,etc). Vaak wordt hier medicatie voorgeschreven, wat het lichaam verder kan belasten of verzwakken. Eigenlijk moet de stressor weg, zodat het lichaam zelf-herstellend kan werken, maar vaak strookt dit niet met onze levensstijl.
Dus waar wacht je nog op? Laat je gedachten je gezondheid niet bepalen. Neem je leven terug in eigen handen. Heb je nood aan begeleiding bij je klachten? Essentia helpt je graag op weg. Indien er nood is aan een multidisciplinaire aanpak, verwijzen wij je graag door naar gespecialiseerde hulpverleners.
Gezonde groet,
Luba
Comments